Bankowość wykłady

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Pobrano z Chomika
DonBazylian
[.?.] nieczytelne
Zagadnienie 1.
System bankowy w Polsce
System bankowy
to ogół instytucji bankowych i para bankowych oraz norm prawnych ustalających organizację,
zakres i zasady działania banków.
Czynniki wpływające na rozwój systemu bankowego
:
•
porządek społeczny (wartości kulturowe) i gospodarczy (cele gospodarcze)
•
struktura i wielkość popytu na usługi bankowe
•
skłonność banków do innowacji bankowych
•
regulacje prawne działań bankowych
Koncepcje rozwoju systemów bankowych:
1. koncepcja funkcjonalna
•
rozwój systemu bankowego jest następstwem rozwoju gospodarki
•
zmiany w systemie bankowym następują spontanicznie pod wpływem zmian zachodzących na rynku
2. koncepcja instytucjonalna
•
ściśle powiązana między kształtowaniem instytucji finansowych a rozwojem systemu bankowego
•
struktura systemu bankowego nie jest spontanicznie ukształtowana
Model anglosaski /angloamerykański/ (Kanada, Australia):
•
opiera się na rynkach finansowych stąd nie ma tu uzależnienia podmiotów od banków komercyjnych
•
dopływ kapitału następuje poprzez emisję papierów wartościowych i giełdę
•
istotną rolę odgrywają tu różnego typu fundusze inwestycyjne (banki inwestycyjne)
Zalety:
•
pobudzanie innowacji finansowych
•
nadawanie kluczowej roli kapitałowi rynkowemu (akcje, obligacje)
•
wysoka specjalizacja banków
•
dbałość o klienta
Wady:
•
częste wahania stóp procentowych
•
duże ryzyko transakcji
•
zmiany klientów i partnerów dokonujących transakcji
•
duża formalizacja transakcji
Model niemieckojapoński /kontynentalny, reński/ (Hiszpania, Austria, Szwajcaria):
•
dopływ kapitału odbywa się poprzez kredy bankowy
•
dominującą rolę w sektorze finansowym pełni system bankowy a szczególnie banki uniwersalne
•
banki zaspokajają zarówno krótko jak i długoterminowe potrzeby klientów
Zalety:
•
finansowanie podmiotów gospodarczych na podstawie indywidualnych umów kredytowych
•
długoterminowe finansowanie między bankiem i korporacją finansową
•
stymulowanie powstawania silnych banków uniwersalnych
Wady:
•
niedostateczne rozszerzanie wachlarza instrumentów finansowych
•
opóźnienia we wprowadzaniu innowacji bankowych
•
mniejsza odporność na konkurencję ze strony instytucji para bankowych
Anglosaski
Niemieckojapoński
Cechy wspólne
•
dwupoziomowy układ systemu bankowego
•
deregulacja (liberalizacja)
•
konsolidacja (holdingi, konglomeraty)
•
globalizacja rynku kapitałowego (bankowość międzynarodowa)
Finansowanie
rozwoju
wewnętrzne, za pośrednictwem rynku
kapitałowego
zewnętrzne oparte na kredytach bankowych
indywidualnie negocjowanych
2
Charakter banków specjalistyczne
uniwersalne
Polityka pieniężna kontrola podaży pieniądza poprzez operacje
otwartego rynku
kontrola akcji kredyt. banków poprzez kredyt
refinansowy
Funkcje systemu bankowego:
•
stworzenie mechanizmów gromadzenia środków oraz ich inwestowania w różne przedsięwzięcia
•
zapewnienie możliwości dokonywania płatności między podmiotami gospodarczymi, transferu w czasie i
ponad granicami
•
zapewnienie skutecznych rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem bankowym
•
zapewnienie informacji cenowej, co stwarza możliwości podejmowania decyzji przez podmioty gospodarcze
•
stworzenie warunków do transformacji środków inwestowanie (co do czasu, wielkości i ryzyka)
Funkcje systemu bankowego:
emisyjna, regulacyjna, depozytowokredytowa, rozliczeniowa, alokacyjna, finansowodoradcza, stymulacyjna
Prawo bankowe
– zespół norm prawnych regulujących powstawanie, funkcjonowanie oraz zasady likwidowani
instytucji bankowych a także zasady funkcjonowania nadzoru bankowego.
Podział prawa bankowego:
•
publiczne – regulujące bezwzględnie obowiązujące zasady funkcjonowania instytucji bankowych, jak np.
formy prawne funkcjonowania banków,
•
prywatne – regulujące zasady zawierania i wykonywania umów zawieranych przez klientów z bankami
Źródła polskiego prawa bankowego:
•
Konstytucja – art. 227 ust. 1
•
ustawy
•
przepisy wykonawcze (rozporządzenia): Prezesa NBP, RPP, KNF.
•
instrukcje i regulaminy bankowe, statuty banków
Ustawy
znajdujące zastosowanie
:
•
wyłącznie do stosunków bankowych (Ust. PB, Ust. o NBP, Ust. o BFG)
•
w działalności bankowej jak i do innego rodzaju stosunków prawnych (Ust. KC, Ustawa prawo wekslowe,
KH)
Akty normatywne:
•
zewnętrzne:
O
Prawo bankowe
O
Ustawa o rachunkowości
O
Ustawa o NBP
O
KC, KH
O
Prawo czekowe, Prawo dewizowe
•
wewnętrzne
O
statut banku
O
decyzje rady nadzorczej
O
uchwały zarządu
O
Zarządzenia i decyzje Prezesa
O
Instrukcje służbowe
Globalne regulacje w bankowości:
Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego
•
Konkordat Bazylejski 1975
•
I umowa kapitałowa – Basel I – 1988
•
II umowa kapitałowa – Basel II – 2004
Cechy systemu bankowego do roku 1989:
•
„jeden bank, jeden rachunek, jeden kredytodawca”
•
system bankowy realizował zadania państwowe
•
kapitałowa własność państwa, brak kapitału prywatnego
•
branżowość – klient przypisany do konkretnego banku
•
brak instytucji nadzoru bankowego
•
brak konkurencji międzybankowej mała ilość banków
•
brak przepisów i norma ostrożności bankowej
3
•
NBP kredytował gospodarkę i banki
•
nie występował proces upadłości
•
oferowanie takich samych produktów na takich samych zasadach
•
brak oceny realności zwrotu kredytu
Przekształcenia w 1989 r. – cztery płaszczyzny:
1)
budowa nowego systemu prawnego, normującego działalność banków
2)
przekształcenie NBP w nowoczesny bank centralny
3)
doprowadzenie do powstania banków komercyjnych, w tym także banków z kapitałem zagranicznym
4)
prywatyzacja banków komercyjnych
Cechy systemu bankowego po 1989 r.:
•
system dwuszczeblowy
•
przepisy prawne regulujące działalność systemu
•
różnorodność kapitału w bankach
•
istnieje konkurencja międzybankowa
•
banki działają na zasadach samodzielności, samofinansowania
Zagadnienie 2.
Struktura (instytucje systemu bankowego w Polsce).
Struktura systemu bankowofinansowego w Polsce:
•
NBP
•
Banki (uniwersalne, specjalistyczne, spółdzielcze, kasy oszczędnościowe)
•
Pozabankowe instytucje pośrednictwa finansowego (tow. ubezp., tow. inwest., fundusze emerytalne, firmy
factoringowe, domy maklerskie, GPW, towarzystwa leasingowe, doradcy inwestycyjni)
•
Pozostałe instytucje (KNF, BFG, RPP, KIR, ZBP)
adzór bankowy:
•
1989 – Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego
•
1998 – Komisja Nadzoru Bankowego, GINB organ wykonawczy, który wykonuje i koordynuje decyzje:
zadania określone przez KNB.
•
2008 – Komisja Nadzoru Finansowego nadzorowana przez prezesa RM
KF sprawuje nadzór nad:
•
sektorem bankowym
•
rynkiem kapitałowym
•
rynkiem ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz nad instytucjami pieniądza elektronicznego
Cele nadzoru bankowego:
•
zapewnienie bezpieczeństwa wkładów gromadzonych w banku na rachunkach bankowych
•
nienaruszanie prawa bankowego oraz innych przepisów prawnych obowiązujących bank
•
niedopuszczenie do utraty płynności przez bank
Funkcje nadzoru bankowego:
licencyjna, ostrożnościowa, nadzorcza (dotyczy ryzyka kredytowego, cenowego i operacyjnego), dyscyplinująca
/policyjna, restrykcyjna/
Zalety nadzoru zintegrowanego:
•
pozwala osiągnąć korzyści skali i efektywne wykorzystywanie dostępnych środków
•
pozwala unikną postarzania i pokrywania się kompetencji poszczególnych instytucji nadzorczych
•
zwiększa przejrzystość odpowiedzialności, celów działania i obowiązującego prawa
•
posiada większy status w strukturze instytucjonalnej kraju niż pojedyncze nadzory nad poszczególnymi
segmentami rynku,
•
nadzór zinterpretowany jest odpowiedzią na powstawanie coraz bardziej złożonych produktów i usług
finansowych i konglomeratów finansowych
Wady nadzoru zintegrowanego:
4
•
poszczególne segmenty rynku finansowego charakteryzują się swoją specyfiką w tym różnymi profilami
ryzyka oraz różnym wkładem sprawozdawczości co utrudnia nadzorowanie na jednolitych zasadach
•
korzyści skali mogą okazać się znikome i zintegrowany nadzorca (KNF) może nie być bardziej efektywne
od kilku wyspecjalizowanych i samodzielnych instytucji
•
integracja nadzorów wiąże się z problemami natury legislacyjnej oraz trudnościami wprowadzenia nowych
zintegrowanych systemów informatycznych.
Modele gwarantowania depozytów:
•
wąski,
paybox, gwarantowanie depozytów w przypadku upadłości banku
•
szeroki,
Rick minimer, gwarantowanie depozytów w przypadku upadłości banku oraz oferowanie pomocy
bankom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznofinansowej
Bankowy Fundusz Gwarancyjny
(ust. z dnia 14.12.1994, weszła w życie 17.02.1995), zadania:
•
ochrona wkładów pieniężnych na rachunkach bankowych
•
udzielanie pomocy finansowej bankom, które znalazły się w obliczu utraty wypłacalności
•
wspieranie procesów łączenia się banków zagrożonych z silnymi jednostkami bankowymi
•
gromadzenie informacji oraz bieżąca i okresowa analiza rozwoju sytuacji finansowej banków
Gwarancje BFG:
•
100% do 1000 €
•
90% do 18000 € (od 1.01.2002), 22500 € (od 01.01.2003), 50000 € od 24.11.2008
Czyje depozyty nie podlegają ochronie?
•
Skarbu Państwa
•
instytucji finansowych takich jak: banki, domy maklerskie, fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne,
NFZ, podmioty świadczące usługi ubezpieczeniowe
•
podmiotów, które nie są uprawnione do sporządzanie uproszczonego bilansu oraz rach. zysków i strat
•
kadry zarządzającej bankiem oraz głównych akcjonariuszy (posiadających co najmniej 5% akcji banku).
Źródła finansowania BFG:
•
przymusowe, obowiązkowe opłaty, które są wnoszone przez banki
•
dochody z oprocentowanych pożyczek udzielanych przez fundusz różnym bankom
•
środku uzyskane w ramach bezzwrotnej pomocy zagranicznej
•
z dotacji z budżetu państwa
•
z kredytu udzielonego przez NBP
•
dochody z oprocentowania papierów wartościowych, w które fundusz może angażować środki finansowe
Krajowa Izba Rozliczeniowa
(22.11.1991, 5.04.1993) – organizacja i przeprowadzanie rachunków
międzybankowych
Organizacja KIR: centrala KIR oraz bankowe regionalne izby rozrachunkowe BRIR.
KIR dokonuje rozrachunków za pomocą
systemów
:
1)
SYBIR (System Bankowych Izb Rozliczeniowych) izba papierowa
2)
ELIKSIR (System Elektornicznych Izb Rozliczeniowych) – izba elektroniczna
3)
IMBIR – system optycznego odczytywania dokumentów eliminujący ręczne wprowadzanie danych do
komputera
4)
EUROELIKSIR – tylko w walucie €
Bankowy Arbitraż Konsumencki
(od 1.03.2002) został powołany w celu rozstrzygania sporów pomiędzy:
•
konsumentami – klientami banków
•
bankami w zakresie roszczeń pieniężnych z tytułu niewykonania lub nienależnego wykonania przez bank
czynności bankowej lub innych czynności na rzecz konsumenta.
Elementy wniosku:
•
określenie konsumenta
5
•
określenie banku
•
dokładne określenie żądania
•
podanie wartości przedmiotu sporu (powyżej 8000 zł)
Zagadnienie 3.
arodowy Bank Polski
Podstawowy cel
– utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej
Rządu o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP
Obszary działalności BP:
•
polityka pieniężna
•
obsługa Skarbu Państwa
•
nadzór bankowy
•
działalność emisyjna
•
współpraca międzynarodowa
•
działalność dewizowa
Działania na rzecz systemu bankowego:
•
działalność legislacyjna
•
działalność na rzecz systemu płatniczego
•
działalność statystycznoanalityczna
•
działalność edukacyjna i informacyjna
Funkcje BP:
•
emisja środków pieniężnych
O
wpuszczanie w obieg znaków pieniężnych
O
regulowanie ilości pieniądza w obiegu rynkowym
O
organizowanie obiegu pieniężnego
O
niszczenie zużytych znaków pieniężnych
•
bank banków
O
organizuje system rozliczeń pienięznyc
O
pełni w sostudnku do banków funkcje regulacyjne
O
prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe
O
sprawuje kontrolę na działalnością banków
•
centralny bank państwa
O
współdziałanie przy organizowaniu koncepcji społecznogospodarczych rozwoju kraju
O
przyjmowanie lokat od banków
O
kształtowanie polityki kursowej
O
obsługa kasoworozliczeniowa instytucji rządowych
O
obsługa długu publicznego
O
sprawuje funkcje nadzoru bankowego na całym systemem bankowym
Organy BP: Prezes, RPP, Zarząd.
Prezes –
max. 2 kadencje po 6 lat, powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta:
•
jest przełożonym wszystkich pracowników
•
przewodniczący RPP i Zardządu NBP
•
reprezentuje NBP na zewnątrz
•
reprezentuje interesy RP w międzynarodowych instytucjach bankowych oraz o ile Rada Ministrów nie
postanowi inaczej w międzynarodowych instytucjach finansowych
Rada Polityki Pieniężnej
– powołana 17.02.1998 r., w skład której wchodzą przewodniczący Rady (Prezes NBP)
+ 9 członków powołanych przez Prezydenta RP, Sejm i Senat. (kadencja 6 lat):
•
ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równorzędnie z
przedłożeniem przez Radę Ministrów Projektu ustawy budżetowej
⊠ʴ
[ Pobierz całość w formacie PDF ]