Badanie komputera

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
TEMAT NUMERU
Niezawodny pecet
Badanie komputera
Trzy bardzo ważne podzespoły kom-
putera – procesor, układ graiczny
i
chipset
2
48>01
płyty głównej
(a właściwie jego
mostek północ-
ny
2
48>02
) – są najbardziej obcią-
żonymi elementami elektroniczny-
mi komputera. Zazwyczaj pracują
przy bardzo wysokiej temperaturze,
w ekstremalnych sytuacjach docho-
dzącej do 100 stopni Celsjusza. Tym-
czasem są to podzespoły projekto-
wane do pracy w znacznie lepszych
warunkach. Np. większość proceso-
rów nie powinna pracować w tem-
peraturze przekraczającej 60 stopni,
choć tak naprawdę optymalna war-
tość to 40 stopni. Każdy wzrost tem-
peratury, nawet o kilka–kilkanaście
stopni przyczynia się do spadku ży-
wotności tych elementów. Ponadto
może sygnalizować, że chłodzenie
nie działa prawidłowo.
Kontrolowanie temperatury pro-
cesora nie jest zbyt trudne. Wy-
starczy do tego oprogramowanie
diagnostyczne dołączone do płyty
głównej. Podobnie można sprawdzić
skuteczność chłodzenia karty gra-
icznej i mostka północnego chip-
setu. W wypadku graiki wystarczy
posłużyć się odpowiednią funkcją
sterowników karty graicznej. Do
sprawdzenia temperatury chipsetu
czy płyty głównej można użyć opro-
gramowania dołączonego do płyty
głównej – temperatura rejestrowana
przez sensor umieszczony na płycie
jest często wyświetlana pod nazwą
System
. Jeśli przy obciążeniu zbliża
się do uzyskiwanej przez procesor,
nie wróży to najlepiej.
Temperaturę wszystkich radia-
torów można sprawdzić, dotykając
każdego palcem, jednak wymaga to
zdjęcia blach obudowy. Jeśli któryś
parzy, jest to znak, że jego tempera-
tura jest zdecydowanie za wysoka
i trzeba usunąć przyczynę przegrze-
wania się. Jak to zrobić, piszemy
w artykule na
2
50.
W przypadku każdej płyty głównej sprawdzenie
skuteczności chłodzenia jest możliwe po pełnym
obciążeniu podzespołów komputera. Umożliwia
to m.in. program Orthos (znajduje się na naszej
płycie CD) lub Super Pi (do pobrania np. ze stro-
ny www.pcformat.pl/u/9). Najlepszy efekt daje
jednoczesne uruchomienie obu programów. Oto
procedura, jaką można zastosować dla każdego
komputera i każdej płyty głównej.
1
Rozpakuj i umieść na dysku (w dowolnym
nie swą pracę, co będzie widoczne w górnej
części okienka. Napis
n
zamieni się na
n
.
kliknij . Z rozwiniętej palety wybierz
i kliknij przycisk .
8
W nowo otwartym oknie:
jeszcze raz kliknij
n
.
folderze) programy Orthos oraz Super Pi.
2
Uruchom
Zmieni się też kolor jego tła.
6
Przejdź teraz do okienka programu Super
Możesz mieć pewność, że z tak uruchomionymi
programami procesor będzie w pełni obciążony
i osiągnie maksymalną temperaturę pracy. W wie-
lu przypadkach górnym pułapem temperatury
pracy procesora jest 60 stopni Celsjusza. Jednak
niektóre odmiany procesorów nominalnie pra-
cują z wyższą temperaturą. Należą do nich m.in.
układy Pentium 4, dla których maksymalną tem-
peraturą pracy jest 70 stopni. Oczywiście usta-
lenie alarmów na niższym poziomie, np. 50
stopni, pozwala na wcześniejsze wykrycie ewen-
tualnych problemów.
program Or-
thos, klikając dwu-
krotnie ikonę
n
.
3
Uruchom też Super Pi, kli-
Pi i w menu głównym kliknij
n
.
kając dwukrotnie ikonę
n
.
4
Przejdź do okna głównego programu Or-
thos:
Płyty główne innych marek
7
W otwartym okienku:
Płyty irm Asus, Gigabyte i MSI stanowią znaczną
część rynku, ale istnieje na nim jeszcze wielu innych
producentów. Część z nich w ogóle nie dołącza do
płyt żadnego oprogramowania diagnostycznego.
Można wtedy wykorzystać znany, choć już nieroz-
wijany program Motherboard Monitor (wystarczy do
starszych komputerów). Dobrym rozwiązaniem jest
też narzędzie o nazwie Hardware Sensors Monitor.
Programy tego typu pełnią wiele różnych funkcji – nie
tylko monitorują pracę komputera, ale też wyświetlają
różne wskaźniki, zapisują monitorowane parametry do
plików, mają różne funkcje powiadamiania itd.
Kliknij w nim listę, w której
domyślnie jest zaznaczona opcja
n
.
Z rozwiniętej listy wybierz
.

46
PC
Format
11/2007
SOFTWARE

Maksymalne obciążenie komputera
5
Kliknij przycisk . Program rozpocz-
TEMAT NUMERU
Niezawodny pecet

Płyty główne marki Asus
Firma Asus do większości swoich płyt dołącza
program PC Probe II. Zanim zabierzesz się do
pomiaru temperatury, musisz zainstalować tę
aplikację.
1
By uruchomić PC Probe II, kliknij przycisk
3
W okienku programu PC Probe kliknij
, aby otworzyć okno konfi gura-
procesor nigdy nie osiągnie wyższej temperatu-
ry, a więc nie będzie się przegrzewał i z pewno-
ścią będzie dłużej sprawny.
5
W celu zatwierdzenia wprowadzonych
cyjne:
, następnie
oraz
zmian kliknij przycisk , a następnie
potwierdź, klikając . Zamknij okienko kon-
fi guracyjne.
6
Uruchom programy Orthos i Super Pi, jak
, i .
2
Otworzy się główne okno
programu:
pokazaliśmy w rozdziale „Maksymalne
obciążenie komputera”.
7
Jeśli po 10 minutach temperatura nie prze-
Możesz w nim ustalać górne wartości tempera-
tury, przy których będzie włączany alarm.
4
Za pomocą suwaka

kroczy ustalonego wcześniej pułapu, będzie
to znakiem prawidłowego chłodzenia procesora.
Jeśli natomiast pro-
cesor przekroczy
wyznaczony pułap,
zobaczysz okno
z komunikatem

.
Wskaźnik termiczny proceso-
ra zostanie zabarwiony na
czerwono

.
oraz okienka wskazujące mię-
dzy innymi temperaturę pro-
cesora i płyty głównej

.
ustaw temperaturę 60 stopni, a dla procesorów
Pentium 4 ustaw 70 stopni. Dzięki alarmowi

Płyty główne firmy MSI
MSI również do swoich płyt dołącza oprogra-
mowanie pozwalające na monitorowanie para-
metrów pracy komputera. W zależności od mo-
delu płyty dołączone oprogramowanie do
monitoringu może się nieco różnić od programu
opisanego w niniejszym artykule. Jednak zasada
działania nie powinna się znacznie różnić.
1
Uruchom program PC Alert 4. Odnajdziesz
Obok znajduje się informacja o temperatu-
rze płyty głównej, ale nie będzie ona dla nas
istotna.
4
Kliknij suwak

temperatura przekro-
czy 60–70 stopni, na wskaź-
niku wartość temperatury
zostanie zaznaczona na
czerwono

.
Zostaniesz też o tym poin-
formowany dodatkowym komunikatem:
i przytrzymując lewy
przycisk myszki, przesuń go
w lewo. Na górnej belce pro-
gramu będzie wyświetlana
wartość temperatury stano-
wiąca górny pułap

.
w grupie , , .
2
Po uruchomieniu okienko programu monito-
,
rującego zostanie zmniejszone i umieszczo-
ne w zasobniku systemowym

.
Kliknij dwukrotnie tę ikonę.
3
W sekcji umieszczono okien-
ka wskazujące temperaturę procesora

4 powoduje, że po przekroczeniu wyzna-
czonej temperatury rozpocznie się odliczanie
czasu do automatycznego wyłączenia kompute-
ra (to zabezpieczenie przed przegrzaniem). Jeśli
naciśniesz przycisk , system zostanie
zamknięty natychmiast, a gdy naciśniesz
, zamykanie zostanie wstrzymane.
W naszym przypadku można anulować zamy-
kanie systemu i po prostu wyłączyć programy
Orthos i Super Pi.
Ustaw go na 60 stopni Celsjusza, a w przypadku
starszych procesorów Intela (np. Pentium 4 czy
Pentium D) zalecana wartość to 70 stopni.
5
Uruchom programy Orthos oraz Super Pi,
postępując według opisu w rozdziale „Mak-
symalne obciążenie komputera”, by maksymalnie
rozgrzać procesor.
Słownik: trudne terminy
01
chipset
zestaw układów sterują-
cych płyty głównej, który
odpowiada za komunika-
cję pomiędzy procesorem
a pozostałymi kompo-
nentami; zwykle składa
się z dwóch układów,
tzw. mostka północnego
i południowego
02
mostek północny
część chipsetu zawiera-
jąca kontroler pamięci,
odpowiedzialna za wy-
mianę danych pomiędzy
procesorem a modułami
RAM; za mostek północny
można też uznać część
chipsetu zawierającą
układ grafi czny
03
overclocking
inaczej przetaktowywanie;
podnoszenie częstotli-
wości pracy procesora
ponad częstotliwość zde-
fi niowaną przez producen-
ta; zazwyczaj wykonywane
jest w celu zwiększenia
wydajności układu, a za-
razem całego komputera
04
PATA
ang. Parallel ATA; typ
starszej magistrali dysków
twardych oraz napędów
optycznych, która do
komunikacji wykorzystuje
transmisję równoległą
(parallel); obecnie do tych
celów stosuje się komuni-
kację szeregową (SATA)
05
SATA
Serial Advanced Tech-
nology Attachment
– szeregowa magistrala
o przepustowości 150 lub
300 MB/s, wykorzystująca
cieńsze i bardziej elastycz-
ne kable z mniejszą ilością
styków niż w magistrali
równoległej PATA
06
SCSI
ang. Small Computer
Systems Interface, magi-
strala służąca do podłą-
czania różnych urządzeń
do komputera (np. dys-
ków, skanerów), obecnie
wypierana przez SATA czy
USB, powszechnie stoso-
wana jeszcze w serwerach
48
PC
Format
11/2007
SOFTWARE
programu:
6
Jeśli po kilku minutach
go w menu ,
7
Ustawienie alarmu w programie PC Alert
Niezawodny pecet
TEMAT NUMERU

Płyty główne firmy Gigabyte
Gigabyte nie ma osobnego programu do moni-
torowania parametrów pracy komputera. Jest on
zintegrowany z programem do
overclockingu

48>03
procesora i pamięci.
1
Po zainstalowaniu narzędzia Easy Tune
Domyślnie progi temperatur
ustawione są na 60 stopni. Mo-
żesz je zmienić, klikając

.
4
W sekcji zmniejsz do zera
cję
zawierającą
funkcje informacyjne dotyczące pracy monito-
rowanych podzespołów.
10
W nowo otwartym oknie będziesz mógł
i restarcie systemu program uruchomi się
w postaci zminimalizowanej. Jego ikonka zosta-
nie umieszczona w zasobniku systemowym

.
Kliknij ją dwukrotnie, by otworzyć
główne okno programu:
dolny pułap prędkości obrotowej wiatracz-
ka obudowy

,
obserwować napięcia

,
oraz dodatkowego wiatraczka zasilacza

.
W większości komputerów tych wiatraczków po
prostu nie ma. Zmniejsz także prędkość obro-
tową wiatraczka procesora do 1500. Dzię-
ki zmianom alarm nie będzie uruchamiany bez
potrzeby.
5
By zapamiętać ustawienia, kliknij przycisk
prędkości obrotowe wiatraczków

i temperaturę płyty głównej oraz procesora

.
11
Jeśli ustawiony przez ciebie próg tempe-
. Wyjdź z tej sekcji ustawień, kli-
kając .
6
Klikając opcję ,
a okno główne zmieni swoją zawartość – po-
jawią się opcje diagnostyczne:
przejdziesz do sekcji, w której można zde-
fi niować rodzaj sygnału dźwiękowego. Kliknij
przycisk

Kliknij

.
3
W oknie programu pojawią się opcje, dzię-
i przycisk

.
Dzięki temu będziesz informowany sygnałem
dźwiękowym (oprócz komunikatu na ekranie)
o przekroczeniu ustalonej temperatury.
7
Kliknij przycisk i , aby
Kontrola temperatury w taki sposób, jak poka-
zaliśmy w artykule, nie powinna odbywać się
okazyjnie, lecz regularnie. Wszystkie wymienio-
ne programy diagnostyczne mają możliwość
pracy w tle, w postaci zminimalizowanej. Dzię-
ki temu mogą stale monitorować najważniejsze
parametry sprzętu, by jak najwcześniej wykryć
symptomy jego awarii.
W razie wzrostu temperatury czasami wy-
starczy podjąć proste kroki zapobiegawcze, na
przykład postawić komputer w miejscu pozwala-
jącym na skuteczną wentylację wnętrza obudowy.
Jeśli tak proste rozwiązanie nie pomoże, trzeba
otworzyć komputer, wyczyścić i uporządkować
jego wnętrze. Piszemy o tym na następnych stro-
nach.
pokazaliśmy w rozdziale „Maksymalne
obciążenie komputera”. Umożliwią one maksy-
malne rozgrzanie układów.
i procesora

.

REKLAMA
9
W głównym oknie programu kliknij sek-
ratury zostanie przekroczony, usłyszysz
sygnał dźwiękowy. Dodatkowo przy procesorze
pojawi się ostrzeżenie w postaci żółtej ikonki
z wykrzyknikiem:
2
Kliknij

,
ki którym będziesz mógł zmienić górny
poziom temperatury dla płyty głównej

wyjść z sekcji dotyczącej alarmów.
8
Uruchom programy Orthos i Super Pi, jak
[ Pobierz całość w formacie PDF ]